De Noordelijke Elfstedenvaarroute (N11R) ligt tussen Leeuwarden, Dokkum en Franeker in Friesland. De oostelijke helft van deze prachtige vaarroute kun je in één dag varen vanaf Altsjerk. Geniet van de rustgevende vaartocht door het weidse Friese landschap. In dit artikel deel ik informatie, tips en foto’s over de Noordelijke Elfstedenvaarroute, die wij vlak voor de zomer deden (medio juni).
In dit artikel
Elfstedentocht varen
We zaten eerst te dubben of we de gehele Elfstedentochtroute varend zouden doen. Maar we hadden geen ervaring met zelf varen en hadden geen idee hoe leuk we het zouden vinden. En boten waar je op kunt slapen kunnen onder lang niet alle bruggen door, waardoor je veel meer moet wachten. Of met kleinere boot aanleggen en ergens overnachten, bijvoorbeeld bij Vrouwenparochie. Na lang wikken en wegen besloten we om één dag te gaan varen, kijken hoe het ons bevalt.
Na het nodige uitzoekwerk besloten we om een boot te huren via Elekrosloep Fryslân. Zij hebben elektrische boten beschikbaar vanaf Aldtsjerk en Burdaard. Deze boten kunnen onder alle bruggen door, mits de kap naar beneden is. De Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute is geschikt voor boten met een maximale diepgang van 1.30m en een maximale hoogte van 2.40m.
Er passen wel 8 personen op, maar wij gingen met z’n tweetjes, dus hadden lekker de ruimte. Een hele dag sloep huren kost vanaf Aldtsjerk EUR 135, een halve dag EUR 90, plus EUR 250 borg, of autosleutel als onderpand. Dat is goedkoper dan bij andere verhuurbedrijven elders aan de Elfstedentochtvaarroute.
Geniet van de natuur, rust, ruimte, cultuur en oude dorpjes tijdens de Noordelijke Elfstedenvaarroute.
Noordelijke Elfstedenroute
Tijdens de Noordelijke Elfstedenvaarroutevaar je langs Aldtsjerk, Leeuwarden, Menaam (Menaldum), Beritsum (Berlikum), Wier, Vrouwenparochie, Alde Leie, Feinsum (Finkum), Bartlehiem en Burdaard. De gehele Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute is ca. 50 km. Additionele uitstapjes verder naar Dokkum, Franeker en de grachten van Leeuwaren zijn mogelijk. Of bijvoorbeeld natuurgebied Groote Wielen.
Oorspronkelijk hadden we de ambitie om de gehele Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute in één dag te varen. Theoretisch zou dat moeten kunnen. Met één opgeladen accu van de elektrosloep kun je tot 9 uur varen. Om de oevers te beschermen mag er op de Friese binnenwateren 6 km/uur worden gevaren. 50/6=8,33. Deze theorie houdt echter geen rekening met wachttijd bij sluizen (en bruggen indien je boot hoger is dan 2.40m).
De Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute in één dag varen werd ons dan ook sterk afgeraden. Daar moet je twee dagen voor uittrekken. Dan hoef je ook niet constant gehaast door te varen en kun je bijvoorbeeld de grachten van Leeuwarden meepakken. Bovendien wil je niet riskeren om met een lege accu te komen te zitten.
De wachttijd bij de sluizen is de onzekere, riskante factor wanneer je ook het westelijke deel van de Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute wilt meepakken. Zodoende moet je er vanuit gaan, dat je voor de volledige Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute zeker anderhalve dag nodig hebt met de boot. Eén dag is gewoon te kort om de gehele Noordelijke Elfstedenvaarrouteroute te varen in combinatie met de toegestane snelheid. Kortom, je hebt twee keuzes:
- Vaar alleen de oostelijke of westelijke helft van de Noordelijke Elfstedenvaarroute in één dag, of
- Trek twee dagen uit om de Noordelijke Elfstedenvaarroute te varen
Oostelijk deel van de Noordelijke Elfstedenroute
We hebben daarom de helft van deze vaarroute gedaan. Het oostelijke deel ervan. We vertrokken rond 10.40 uur uit Aldtsjerk. Eerst voeren we richting Leeuwarden, daarna naar Bartlehiem en Burdaard, en toen weer terug naar Aldtsjerk. Daar deden we ca. 5.5 uur over met een elektrosloep.
Een elektrosloep heeft als grote voordeel dat ze heerlijk stil zijn. Dat is wel zo prettig voor de omgeving, zodat je de natuur niet verstoord. En ook beter voor het gevoel van rust. Het is prachtig op De Moark. Relaxed varen tussen de weilanden, tjirpende vogels, zonnetje… Na zo’n 50 minuten varen passeerden we het Elfstedentocht Tegelbruggetje ter hoogte van Gytsjerk. Schaatsers op Delftsblauwe tegeltjes, mooi!
Varen door de grachten van Leeuwarden
We voeren via de Bonkevaart richting Leeuwaren en passeerden onderweg de finish van de Elfstedentocht. Rond 13:15 uur kwamen we aan in Leeuwarden en besloten een rondje grachten te varen. Erg leuk! Leeuwarden is een levendige studentenstad met mooie historische panden en het mooie stadspark Prinsentuin aan de gracht. We doen alvast terrasjesinspiratie op voor dagje Leeuwarden later deze week.
We hadden mooi weer en een koelbox vol lekkers aan boord meegenomen. Mocht je trek hebben, dan kun je ook een pitstop maken bij Snackbar De Noorderbrug. Rondje grachten varen met elektrosloep duurt ca. 45 min. Mocht je nou alleen in de grachten van Leeuwarden willen varen, dan zou je ook een eenvoudigere boot kunnen huren via Greenjoy. Je ziet er ook elektroscooters van.
Bartlehiem en Burdaard
Na Leeuwarden gingen we met de boot in noordelijke richting, op naar Bartlehiem, via de Dokkumer Ee. We passeerden Eetcafé De Winze in Wyns rond 14:00 uur. Een mooi terras aan het water. Leuk voor een hapje en een drankje. Omdat wij nog voldoende aan boord hadden, besloten we verder te varen. Een kwartier later waren we in Bartlehiem. Nabij Burdaard betaal je EUR 3,50 bruggeld.
Burdaard is een gezellig plaatsje. Op een warme zomerdag vermaakt de lokale jeugd zich op en rond het water. Er zit ook een camping bij het haventje. En een kleine supermarkt, waar je aan kunt meren om even wat te kopen. Leuk om allerlei mooie huizen vanaf het water te bekijken. Bij één huis stonden pony’s in de tuin te grazen!
Vanaf Burdaard kun je nog helemaal doorvaren richting Dokkum, maar dat hebben wij niet gedaan. Omwille van de tijd, maar ook omdat we moe begonnen te worden. Het was mooi geweest. Onderweg terug passeerden we met onze sloep nog Café Moarkswâl in Aldtsjerk, dat ook een leuk terras aan het water heeft (De Moark).
Rond 16:15 uur waren we weer terug bij de steiger in Aldtsjerk. Moe maar voldaan. Wat een prachtige dag. Dit gaan we zeker nog een keertje doen! Op naar onze accommodatie voor de komende 3 nachten: Het Woudhuisje in Gytsjerk.
Elfstedentocht varen: praktische tips
Spullen die ik je aanraad om mee te nemen voor een dagje Noordelijke Elfstedenvaarroute:
- Zonnebrandcrème
- Pet of zonnehoed
- Zonnebril
- Handdoek
- 12V koelbox
- Eten en drinken (vooral veel water)
- Legitimatiebewijs
- Pinpas en contant geld (burggeld)
Qua kleding is het slim om iets aan te trekken dat gemakkelijk zit. Schoenen of sandalen met grip. Vestje of jasje wanneer het betrekt of de wind wat gaat waaien. Als je (misschien) wilt gaan zwemmen, dan is het handig om je zwemkleding alvast onder je gewone kleding aan te doen.
De handdoek die we mee hadden heb ik op een gegeven moment ook als bescherming tegen de zon gebruikt. Er is op de boot zelf namelijk geen ontkomen aan. Mede afhankelijk van je vaarrichting ten op zichten van de zon natuurlijk. Onze sloep had weliswaar een zonnekap. Alleen die moet steeds weer naar beneden wanneer je onder een brug door moet. En dat is best vaak. In totaal omvat de gehele Elfstedentocht maar liefst 189 bruggen!
Vertreklocatie vanaf Aldtsjerk is Miedemaweg 35. Je kunt daar gratis parkeren. Pinnen is mogelijk. Je krijgt een kaart mee op de boot, zodat je zelf kunt uitvogelen hoe je moet varen. De vrijwilligers kunnen ook advies geven. Een smartphone met internet is wel handig om je locatie te bepalen, maar niet om vaarroutes af te lezen c.q. te bepalen. Daar kun je nog steeds het beste een ouderwetse papieren kaart voor gebruiken. Ga je langer op pad met een boot, schaf dan zelf een waterkaart aan.
Wat kost een dagje Noordelijke Elfstedenvaarroute?
- Huur elektrosloep EUR 135 per dag
- Bruggeld Burdaard EUR 3,50 (oostelijke deel)
- Eten en drinken
- Eventueel accommodatie ervoor/erna/tijdens
Marrekrite, sluizen en bruggen
Heb je een boot met bedden en ga je meerdere dagen varen? Langs het water vind je zogenaamde Marrekrite. Daar kun je genieten van de rust, ruimte en natuur om je heen. Op iedere Marrekrite ligplaats mag je drie dagen gratis met de boot aangemeerd liggen. Houd je aan de regels en ruim je eigen rommel op, inclusief uitwerpselen.
Op de Noordelijke Elfstedenvaarroute vind je alleen sluizen in het westelijke deel van de route, ter hoogte van Alde Leie en Wier.
Tijdens het bevaren van het oostelijke helft van de Noordelijke Elfstedenroute (Aldtsjerk – Leeuwarden – Bartlehiem – Burdaard – Aldtsjerk) zijn wij geen sluizen gepasseerd. Ben je van plan om verder te varen, bijvoorbeeld de westelijke helft van de Noordelijke Elfstedenroute? En/of ga je varen met een hogere boot, bijvoorbeeld vanwege slaapplaatsen? Zoek dan van te voren uit wat de bedieningstijden van de bruggen en sluizen op je route zijn. Anders riskeer je onderweg nodeloos veel wachttijd.
Voor een actueel overzicht van de bedieningstijden, kijk op de website van de provincie Fryslân of download de Watersport app. Veel bruggen worden tegenwoordig op afstand bediend. Van 1 november t/m 31 maart is de bediening van de meeste bruggen op afroep. Is je boot hoger dan 2.40 meter? Bedieningstijden bruggen Burdaard: april, mei, september en oktober 09:00 uur tot 12:00 uur en 13:00 uur tot 18:00 uur, en in juni, juli en augustus tot 19:00 uur. Ook i.v.m. betalen bruggeld.
Kaart Noordelijke Elfstedentocht – oostelijke helft
Deze kaart bevat plaatsen en plekjes die in dit artikel genoemd worden (en meer). Deze is ‘smartphone vriendelijk’; je kunt ‘m gemakkelijk gebruiken via de app Google Maps. Klik op de pictogram linksboven om het menu te openen en de categorieën te kunnen zien. Om de kaart aan te passen aan je eigen voorkeuren en interesses, (de)selecteer een categorie. Via Google Drive kun je de kaart kopiëren naar jouw eigen My Google Maps account.
Elfstedentocht varen elders
De Noordelijke Elfstedenvaarroute is zeker niet het enige stuk van de Efstedentocht die je per boot kunt bevaren. Sterker nog: je kunt de gehele Elfstedentochtroute varen. Of bijvoorbeeld nog een ander stuk varen, later tijdens je reis. Bekende sites voor bootverhuur zijn o.a. Otttenhome in Heeg, Centerpoint Charters in Heeg en Barqo (heel Nederland).
Voor het huren van een sloep in Bolsward moet je bij Sloepverhuur Bolsward zijn. Met de 8-persoons elekrosloep kun je zelf op pad (EUR 165 per dag). En met de 12-persoons ga je met schipper Richard (leuke vent) varen door de wateren in en om Bolsward. Het is daar heerlijk rustig en divers. Diverse leuke arrangementen behoren tot de mogelijkheid. Indien gewenst kan Richard max. 4 personen mét fietsen meenemen en op een ander punt in de Elfstedentochtvaarroute afzetten.
Heb jij wel eens gevaren in Friesland? Lijkt het je leuk om de Elfstedentocht (deels) per boot te doen? Ik hoop dat je dit artikel over de Noordelijke Elfstedenvaarroute interessant en handig vond. Laat gerust hieronder een aanvullende vraag of reactie achter. Of deel het artikel op sociale media. Ik wens je alvast heel veel plezier in ieder geval!
Op deze website vind je meer artikelen over Friesland:
- Alternatieve Elfstedentocht: combineer varen, fietsen en wandelen
- Wijndomein De Heidepleats in Sint Nicolaasga: Friese wijngaard met B&B
- Zuidoost Friesland: tussen Egypte en Frankrijk, Bakkeveen, Drens-Friese Wold & Alde Feanen
Laatst bijgewerkt op 03/31/2022 door Elisa Flitter Fever