Als je gehandicapt en aan een rolstoel gebonden zou zijn, zou je dan nog steeds de wereld rond reizen? Claudia uit Alkmaar laat zich door haar handicap nergens van weerhouden. “Ik kan reizen dankzij mijn rolstoel, niet ondanks”, zegt ze met een grote glimlach op haar gezicht. In dit interview vertelt Claudia ons over haar uitdagingen, favoriete bestemmingen, reisherinneringen en reis-bucketlist. Een inspiratiebron!
Claudia (1969) is getrouwd met een multi-getalenteerde man en heeft de beste en meest schattige hulphond ter wereld genaamd Katya. Jan en Claudia hebben samen drie dochters en drie kleinkinderen. Claudia studeerde Communicatie en Psychologie en werkte jarenlang als reisadviseur. Haar zenuwen zijn beschadigd, wat haar rolstoelafhankelijk heeft maakt. Vier jaar geleden richtte Claudia haar eigen praktijk op onder de naam Jouw Transformatie, gespecialiseerd in het verschil tussen het mannelijke en vrouwelijke brein en transformationele therapie.
Het mooie van in een rolstoel zitten is dat je altijd hakken kunt dragen, ook tijdens reizen!
Claudia
Wat betekent reizen voor jou?
Reizen betekent voor mij de wereld ontdekken en verkennen. Mijn eigen standpunt en ervaringen uitbreiden. Kennismaken met verschillende culturen, plaatsen en mensen. Ik houd ervan! Reizen brengt mij vrijheid, vreugde en bevredigt mijn nieuwsgierigheid. Reizen verrijkt je mentaal en brengt dankbaarheid in je leven. Het maakt je bewust van het geluk dat je geboren bent waar je geboren bent.
Reizen opent je geest en het leert je dat we allemaal verschillend zijn én dat we allemaal eigenlijk in veel opzichten toch hetzelfde zijn. Er zijn zoveel prachtige landen en culturen te ontdekken, je kunt zoveel leren door de wereld te verkennen! Reizen helpt vrouwen om hun zelfvertrouwen te vergroten en trots op zichzelf te zijn. Kijk bijvoorbeeld naar de vrouwen in het Carïbisch gebied; je kunt zien dat ze trots zijn op hun rondingen.
Ik hield en houd zoveel van reizen dat ik jarenlang als reisadviseuse heb gewerkt. Mijn beste herinneringen aan die tijd waren eigenlijk de studiereizen. Zo heb ik zelf de wereld rond kunnen reizen, samen met een aantal geweldige collega’s, om kennis en ervaring op te doen met luchtvaartmaatschappijen, hotels en bezienswaardigheden. Die reizen hebben mij geholpen om onze klanten nog beter te kunnen adviseren en helpen.
Hoe is reizen tegenwoordig voor jou?
Reizen is de afgelopen decennia erg voor mij veranderd. Het grootste verschil voor mij sinds ik in een rolstoel zit, is dat reizen veel meer planning vereist. Er zijn reisbureaus die gespecialiseerd zijn in reizen voor gehandicapten. Met mijn achtergrond als voormalig reisadviseur vind ik het leuk om dingen zelf te organiseren. Dit betekent dat ik moet controleren of de accommodatie rolstoeltoegankelijk is en of de badkamer echt aangepast is voor mindervaliden of niet.
Zo kan in de beschrijving bijvoorbeeld staan dat de badkamer aangepast is voor mindervaliden, terwijl op een foto te zien is dat er geen beugels bij het toilet zijn, of dat de douche boven een badkuip hangt. Zeer uitdagend in een rolstoel! Soms zijn weliswaar de kamers aangepast, maar is er een hoge drempel bij de ingang van het hotel en/of is er geen lift.
Toen ik een paar jaar geleden aankwam bij een hotel in Wroclaw, kreeg ik bij het inchecken te horen dat al hun kamers voor mindervaliden bezet waren. Bleken 40 paralympische tennissers in hetzelfde hotel te verblijven! Wroclaw is trouwens een mooie, kleurrijke stad, helemaal niet grijs of saai, zoals je misschien zou kunnen verwachten van een Poolse stad.
En hoe doe je dat met vervoer?
Ik plan transfers van/naar de luchthaven en hotels altijd van tevoren, omdat mijn rolstoel niet in alle soorten taxi’s past en het niet overal mogelijk is om met een rolstoel met het openbaar vervoer te reizen. Als ik een auto huur, moet ik ervoor zorgen dat mijn rolstoel in de auto past. Dit betekent dat ik een grotere auto moet huren. In het buitenland kan ik zelf niet buitenland rijden, omdat het – aldus mijn ervaring tot nog toe – niet mogelijk is om een auto te huren die is aangepast op een gehandicapte bestuurder.
Bij het boeken van een vliegticket vraag ik alvast om speciale assistentie. Dit betekent ook dat ik thuis niet online kan inchecken; ik moet inchecken op de luchthaven zelf. Door de douane komen kost ook meer tijd met reizen in een rolstoel, wat betekent dat ik veel eerder op de luchthaven moet zijn dan de gemiddelde reiziger. Aan de andere kant mag ik altijd als eerste het vliegtuig in. Maar ik ben ook altijd de laatste die het vliegtuig verlaat. Bovendien is het voor mij niet altijd mogelijk om in een vliegtuig gebruik te maken van het toilet, de vliegtuigbemanning kan daar niet bij helpen.
Obstakels die ik tegenkom als ik met mijn rolstoel reis, zijn vaak zaken als: trottoirs en wegen met grote gaten, hoge stoepen, trappen, smalle doorgang, etc. Ook is het mijn ervaring dat mensen vaak wel willen helpen. Soms moet je het vragen, maar er zijn altijd manieren om een obstakel te omzeilen. Concentreer je gewoon op het oplossen, in plaats van op het obstakel.
Wat is het grootste verschil tussen met of zonder je man reizen?
Wanneer ik samen met mijn man reis, is het vrij simpel. Als we bij de deur van het vliegtuig aankomen, dan draagt hij me naar binnen. Als ik naar het toilet moet dan draagt hij me daar heen en helpt me, maar vaak is het toilet simpelweg erg krap. Tegenwoordig zijn er vliegtuigen met een invalidentoilet, super! Maar als ik reis zonder mijn man, dan betekent dit dat ik niet naar het toilet kan tijdens de vlucht. Ik kan je vertellen: dat is erg onaangenaam op een vlucht van >6 uur.
Als ik zonder mijn man reis, ben ik afhankelijk van speciale assistentie; het personeel zal me op een speciale stoel in en uit het vliegtuig moeten dragen. Op Schiphol verloopt dit proces meestal vrij vlot. Maar niet overal ter wereld zijn de mensen die deze dienst zouden moeten verlenen, daar goed voor getraind. En je moet ook rekening houden met cultuurverschillen. Toen ik bijvoorbeeld naar Dubai reisde, zorgde ik ervoor dat mijn armen en benen volledig bedekt waren, anders willen mensen je niet aanraken om je op te tillen.
Een paar jaar geleden reisde ik met een vriendin van mij naar Marrakech. Toen we op het vliegveld landden, zei de stewardess tegen me “je kunt nu van boord gaan, jij mag als eerste”. Maar het vliegtuig was niet via een slurf verbonden met de gate, we moesten het vliegtuig via een mobiele trap verlaten. Toen ik uitlegde dat ik geen trap af kon lopen en afhankelijk was van mijn rolstoel om me te verplaatsen, veroorzaakte dat lichte paniek onder het personeel. Na 45 minuten kwamen ze met de oplossing; voer mannen hebben me, al zittend op een houten stoel, de trap af gedragen. Het was een hele toestand, maar het werkte wel. Het is in ieder geval nooit saai als gehandicapte reiziger!
Sinds ik in een rolstoel zit, heb ik minstens net zoveel, zo niet nog meer dan voorheen gereisd. Het is soms uitdagend, maar altijd verrijkend.
Claudia
Gaan je honden mee op reis?
Het hangt er van af. We hebben twee schattige honden. Samen gaan we in ieder geval ieder jaar op reis om rond Oud & Nieuw aan het vuurwerk te ontsnappen. Chica, onze Jack Russell, is het gelukkigst thuis. Als we naar het buitenland op reis gaan, logeert zij bij haar hondenoppas die ook voor haar zorgt als we aan het werk zijn, of bij de hondenopvang. Katya, mijn hulphond, is altijd bij me. Ze vergezelt me tijdens autoritten en wanneer ik reis ga zonder mijn man. Ik heb haar nodig om me te helpen bij dagelijkse klusjes, zoals aan- of uitkleden, dingen oppakken, enz.
Als we naar een bestemming als Bali of Aruba reizen, zorgt Katya’s pleeggezin voor haar. De periode is te kort om haar bloot te stellen aan de lange reis en de temperatuurverschillen. En zij verdient ook af en toe een vakantie, toch?! Ik mis haar vreselijk als we niet samen zijn, want ze staat normaal altijd aan mijn zijde, dag en nacht. Dit betekent dat mijn man een iets minder ontspannende vakantie heeft, want hij moet mij bij alles assisteren, zoals uit bed komen, aankleden, etc. Een betere man had ik me niet kunnen wensen.
Wat is je favoriete reisbestemming?
Mijn favoriete bestemming is Bali , omdat ik me daar thuis voel. Ik ben gek op de cultuur, het eten, de mensen en het klimaat. Ik ben meerdere keren op Bali geweest zonder mijn man. Vorig jaar zijn we er eindelijk voor het eerst samen geweest. We waren van plan om afgelopen april terug te gaan, maar vanwege Corona moesten we deze reis helaas al twee keer verzetten. Nu hoop ik dat we in maart 2021 kunnen gaan, we wachten af.
Tijdens onze vorige reis naar Bali hebben we de eerste 2 of 3 dagen vooral aan het zwembad gelegen, lekker ontspannen. Fysiek moet ik echt bijkomen van de reis, zo’n lange vlucht valt me zwaar. De rest van ons verblijf hebben we het eiland verkend, de cultuur ervaren, musea en andere interessante plekken bezocht. Niet alle plaatsen op Bali zijn voor mij toegankelijk. De tempels hebben altijd veel trappen. Ik kan bijvoorbeeld ook geen wandeling maken naar een waterval of door een rijstveld. Toch is er genoeg te genieten en te zien. We houden ervan om lokale mensen te ontmoeten en tijd met hen door te brengen, het echte Bali te zien en te ervaren. En het eten is zo heerlijk daar!
Een andere favoriete reisbestemming van mij is Aruba. Ik houd van de stranden en de relaxte Carïbische manier van leven. Eén van onze dochters woonde daar, dus we kennen het eiland inmiddels vrij goed. Door het klimaat op Aruba voelt mijn lichaam daar beter dan thuis in Nederland, wat geweldig is. En wie houdt er nou niet van een cocktail op een zonnig strand?!
Je bent ook naar New York City op reis geweest, toch? Hoe was dat?
Het grootste voordeel van werken in de reisbranche is dat je fantastische kortingen krijgt. Enkele jaren geleden kon mijn vriendin Marjolein, die nog steeds als reisagent werkt, super veel korting voor ons regelen, waardoor we New York City voor weinig geld konden gaan ontdekken. Het was geweldig! Het mooie van NYC voor mij was, is dat het heel erg rolstoelvriendelijk is. Het meeste openbaar vervoer is rolstoeltoegankelijk, zelfs de hop-on hop-off bussen, hoewel niet elk metrostation een lift heeft. De trottoirs, hotels, restaurants, musea en winkels zijn allemaal rolstoeltoegankelijk. Je krijgt bijna overal korting als gehandicapte en je krijgt vaak voorrang bij de entree.
Toen we in de rij stonden voor Broadway tickets, werden we eruit gepikt en kregen we spontaan een soort VIP behandeling, met flinke korting op de tickets, geweldige stoelen op de voorste rij en mochten eerder dan anderen het theater in. Top!
Claudia
We hebben veel kunnen zien tijdens deze reis, omdat het zo gemakkelijk was om door de stad te reizen, zelfs met mijn rolstoel. Uiteraard hebben we de gebruikelijke hoogtepunten gezien, zoals Times Square, Central Park, Vrijheidsbeeld, Empire State Building, Rockefeller Plaza, het 9/11 Memorial. Ik vond het Metropolitan Museum of Art prachtig en Chinatown erg leuk. Ik heb een vriendin die in New York woont. Zij nam me mee naar geweldige, lokale restaurants en liet me delen van New York City zien die je waarschijnlijk als toerist niet gauw zou zien. Ik houdt van de energie van New York City. Er is zoveel te zien en te beleven. Ik zou graag nog eens teruggaan.
En je bent naar Dubai geweest. Hoe ging dat?
Dat was een geweldige reis. Ik ging daar samen met Franka heen, één van onze dochters, die op dat moment in het hotelwezen werkte. Ze moest een paar dagen naar Dubai en vroeg me om met haar mee te gaan. Ik heb een goede vriendin die in Dubai woont en het was fantastisch om tijdens die reis tijd door te brengen met zowel mijn dochter als mijn vriendin. De vlucht verliep goed, alleen toen we op de luchthaven van Dubai aankwamen was het al ‘s nachts en waren er alleen mannen beschikbaar die me konden helpen om het vliegtuig te verlaten. Hoewel ik een lange broek en een T-shirt met lange mouwen droeg, wilden ze me niet aanraken, wat wel nodig is om me op te tillen. Ik moest ze echt overtuigen voordat ze me wilden helpen.
DubaiDubai is een plek die me fascineert. Het oude Arabische en het over-de-top-glimmende-luxueuze-nieuwe is een geweldige, bizarre mix. Het strand midden in een woestijn, het grootste winkelcentrum dat ik ooit heb gezien. Glitter, glamour en het haast absurde luxe overal. Chique restaurants, tophotels en de oude soek, de lokale restaurants. In Dubai is het gemakkelijk om je met een rolstoel te verplaatsen. De oude soek bezoeken is een beetje een uitdaging vanwege de oude en smalle straatjes en steegjes. Maar het was een fijne ervaring en we konden het met slechts een beetje hulp hier en daar prima redden samen.
Meerdere keren werd mij in Dubai gevraagd wat ik gedaan heb om door Allah gestraft te worden? Mijn rolstoel was duidelijk een teken voor hen dat ik iets verkeerds gedaan moest hebben gedaan.
Claudia
Het was voor het eerst dat mijn dochter en ik samen naar het buitenland op reis gingen. Het was voor haar ook een hele ervaring, om te zien hoe het is om met een rolstoel te reizen. Ze moest bijvoorbeeld geld voor mij halen bij de pinautomaat, omdat ik de display door de hoogte zelf niet kon lezen. Ze reisde veel en was eraan gewend om snel door de douane te gaan, maar dat ging niet met mij erbij. Ik moest uit mijn rolstoel, die ongeveer een half uur lang grondig werd onderzocht door het douanepersoneel, inclusief drugshonden. Wat Franka ook opviel, was dat veel lokale mensen met haar spraken in plaats van met mij, of mij zelfs volledig negeerden.
Zijn er bestemmingen die je van je bucketlist hebt geschrapt?
Ik wilde altijd al terug naar Istanbul, maar ik heb besloten dat we dat beter niet kunnen doen vanwege de heuvelachtige straten. Ik zou heel graag Machu Picchu in Peru echt willen zien, maar vanwege mijn rolstoel is het een onmogelijke opgaaf. India heb ik ook maar van mijn bucketlist gehaald, voornamelijk vanwege mijn lage weerstand. De grootste trip op mijn bucketlist is de Oriental Express, daar droom ik van sinds ik een klein meisje was. Ik hoop dat ik die bijzondere reis ooit kan veroorloven.
Gelukkig zijn de meeste bestemmingen voor mij nog goed te doen. Je moet gewoon accepteren dat bepaalde dingen wat extra inspanning vergen of dat bepaalde activiteiten niet mogelijk zijn. Maar kijk mij nou, ik ben in een rolstoel naar Marokko geweest en ik vond het geweldig! Veel mensen denken dat Bali lastig of onmogelijk is in een rolstoel – dat is het niet!
Als therapeut zet je vrouwen in hun kracht. Tips wat betreft reizen?
Laat angst of twijfel je er nooit van weerhouden om de wereld te ontdekken. Vind een manier die bij je past en ga toch. Als je alleen reizen te eng vindt, ga dan met vrienden of neem deel aan een georganiseerde groepsreis. Praat met mensen die alleen hebben gereisd, ontdek hoe je je kunt voorbereiden en gebruik gewoon je gezonde verstand.
Ook als je een handicap hebt, kun je reizen. Er zijn verschillende websites1 vol tips over reizen in een rolstoel of met andere handicaps. Er zijn speciale reisgidsen over reizen met een handicap en speciale reisbureaus om je te helpen bij het maken van reisplannen. Ga er gewoon voor, ontdek de wereld!
Als je het kunt dromen, dan kun je het ook doen!
Walt Disney
Ik hoop dat dit interview duidelijk maakt dat reizen met een rolstoel gewoon mogelijk is, wat een bijzondere powervrouw Claudia is en waarom ik haar voor dit interview heb gevraagd. Ik geloof dat ze een inspiratiebron is voor ons allemaal, zo sterk en toch kwetsbaar. Claudia verdient niets dan respect. Mocht je een vraag voor haar hebben, je eigen ervaringen of gedachten willen delen na het lezen van dit artikel, laat dan gerust een bericht achter in het opmerkingenveld hieronder.
Dit artikel is in het Nederlands en Engels ook gepubliceerd in Wheelchair Traveller Magazine Winter 2020-2021 editie.
NIEUWS! Claudia Koehoorn heeft haar eerste boek uitgebracht: JIJ – Kracht Quotes voor Vrouwen. Van ieder verkocht boek wordt 1 euro gedoneerd aan KNGF Geleidehonden.
Wil je op de hoogte blijven van artikelen op deze website? Geef je dan op voor de maandelijkse nieuwsbrief.
1 Handige websites over reizen in een rolstoel en andere handicaps zijn bijvoorbeeld:
- Travelstride wheelchair travel tour companies
- Wheelchairtravel.org
- Accessible Indonesia
- Op vakantie met een rolstoel, deze bestemmingen scoren op toegankelijkheid
- Rolstoelvakantie Europa
- Atlas van Zorgvakantie rolstoelvakantie in verre oorden
Dit artikel bevat zogenaamde ‘affiliate links’. Het kost jou niets extra wanneer je via zo’n affiliate link iets bestelt of boekt! Affiliate partners belonen mij met een kleine commissie voor het maken van nuttige connecties tussen kopers en hun service of product (die ik aanraad op basis van persoonlijke ervaring, anders zet ik het er niet in). Dit helpt om de kosten van deze website te dekken. Zie het als een compliment voor mijn werk. Voor meer informatie kijk hier.
Laatst bijgewerkt op 05/18/2022 door Elisa Flitter Fever