Home ReizenEuropa Alternatieve Elfstedentocht: combineer varen, fietsen en wandelen

Alternatieve Elfstedentocht: combineer varen, fietsen en wandelen

by Elisa Flitter Fever
Published: Updated: 0 reacties 2,6K views
This content is available in:

Als je aan Friesland denkt, dan denk je aan de Elfstedentocht (Fries: Alvestêdetocht). Ook al is de laatste alweer 25 jaar geleden, ieder winter is er de hoop. Maar gelukkig heb je helemaal geen vorst nodig om te genieten van al het moois dat de Elfstedentochtroute en Friesland te bieden hebben. Deze Alternatieve Elfstedentocht à la Elisa combineert wandelen, fietsen, varen en roadtrippen met de auto met een bezoek aan twee Friese wijngaarden én een ontspannen dagje sauna.

Met de elektrische fiets in Hindeloopen Elfstedentochtroute
Met de elektrische fiets in Hindeloopen

In Friesland hoor je continue een gesproken taal om je heen, die je nauwelijks verstaat. Toch een beetje dat joepie-ik-ben-in-het-buitenland-gevoel!

Elfstedentocht

Zoals de meeste lezers wel zullen weten: de Elfstedentocht is een schaatstocht van bijna 200 kilometer lang over natuurijs. De Elfstedentochtroute gaat langs 11 steden in de provincie Friesland. De laatste keer dat de Elfstedentocht gehouden is, was op 4 januari 1997, met maar liefst 16.430 deelnemers. Plus uiteraard hordes aanmoedigende en verkleumde toeschouwers.

Dat minder dan 1/3 van de deelnemers de finish – binnen één dag – haalt, zegt denk ik wel iets over deze barre tocht. Om een Elfstedentocht te kunnen houden, moet het wekenlang stevig vriezen, ook overdag – iets dat door de klimaatverandering steeds lastiger wordt.

Wist je dat Koning – toen nog Kroonprins – Willem Alexander de Elfstedentocht in 1986 reed onder de schuilnaam W.A. van Buren?

Het pittoreske Friese dorp Sloten Elfstedentocht
Het pittoreske Friese dorp Sloten

Plaatsen van de Elfstedentocht

De Elfstedentocht start en eindigt in Leeuwarden en doet de volgende elf Friese plaatsen aan:

  • Leeuwarden
  • Sneek
  • IJlst
  • Sloten
  • Stavoren
  • Hindeloopen
  • Workum
  • Bolsward
  • Harlingen
  • Franeker
  • Dokkum

Hoeveel tijd heb je?

Wil je alle elf de plaatsen van de Elfstedentocht aandoen? Dan zou ik je adviseren daar minimaal 10 dagen voor uit trekken, bij voorkeur twee weken. Uiteraard is dit mede afhankelijk van welk(e) vervoersmiddel(en) je kiest. Wandelend doe je er immers langzamer over dan met de auto of de motor bijvoorbeeld. Met de boot of of de fiets zit je daar ergens tussenin qua benodigde tijd. Met de fiets kun je de route in 7 dagen doen, maar dan moet je wel iedere dag weer verder, ook bij regen.

Heb je maximaal of minder dan een week de tijd? Geen zorgen. Bij een eigen, Alternatieve Elfstedentocht kun je er wat mij betreft gerust voor kiezen om niet alle elf maar een deel van de Elfstedentocht plaatsen aan te doen. Het is immers geen race die jij hoeft af te leggen. Jij hoeft niet net als de schaatsers van de Elfstedentocht alle elf de plaatsen in één dag aan te doen. Het moet wel leuk blijven toch?

Bepaal je eigen plan

Mijn advies: bepaal aan de hand van de tijd die je hebt (of wilt spenderen), hoeveel van de plaatsen langs de Elfstedentochtroute je daadwerkelijk wilt bezoeken. Wij hebben in totaal 10 dagen dit gebied aangedaan. Heb je minder tijd, focus dan op een deel van de Elfstedentochtroute. Je moet immers een reden overhouden om weer voor terug te gaan, niet waar?

Wandelen, varen, rijden met fiets, auto of motor; er zijn allerlei manieren om de Elfstedentochtroute af te leggen. Van mij part ga je skeeleren, steppen, suppen, met een e-chopper of op een Fries paard? Als je maar geniet!

Friese tjalken bij Sleattemer Gat Sloten elfstedentocht boot
Friese tjalken aangemeerd bij Sloten
Suppen wordt steeds populairder in Friesland Elfstedentochtroute
Suppen wordt steeds populairder in Friesland

Elfstedentochtroute

Het “magische E-woord” trekt tegenwoordig best veel bezoekers naar Friesland. Al is het er nooit echt druk. Veelal wordt er voor één manier gekozen waarop de gehele route afgelegd wordt. Alles wandelen, alles fietsen, alles met de auto, etc. Dat leek ons wat te eenzijdig. Vandaar dat wij ervoor gekozen hebben om dit af te wisselen.

Zo kwamen we onderweg een stel tegen, die de hele Elfstedentochtroute op de fiets deed. Zij hadden – net als wij – tijdens hun reis een paar dagen regen gehad. Op zo’n regenachtige dag naar de sauna, of een dagje in je accommodatie spelletjes doen of een goed boek lezen, prima. Maar als je op zo’n dag met slecht weer een fietsroute moet afleggen van 50 of 75 km, dan is dat niet leuk. Alles wordt zeiknat. Dat bevestigde mar weer onze keuze voor afwisseling van vervoer en de flexibiliteit voor onze Alternatieve Elfstedentochtroute.

Nou moet ik er ook bij zeggen dat onze Elfstedentochtroute vrij last-minute geboekt is. Daardoor hing de volgorde vrij sterk af van de beschikbaarheid van accommodatie en bootverhuur op dat moment. Wij deden dus niet zo zeer de meest logische volgorde qua ligging van de verschillende plaatsen. Maar wel erg leuk! En rekening houdend met het weer op dat moment. Ook wilden we niet iedere dag hoeven verkassen qua accommodatie. Enfin, het is ter inspiratie, geef er je eigen draai aan zou ik zeggen.

Bij de IJsfontein op de Markt van Dokkum
Bij de IJsfontein op de Markt van Dokkum
Pier Pander Museum in de Prinsentuin van Leeuwarden Elfstedentochtroute
Pier Pander Museum in de Prinsentuin van Leeuwarden

Routeplanning 1,5 week

Samengevat hebben we het volgende in anderhalve week tijd gedaan. Hierna volgt een uitgebreidere beschrijving per dag van onze Elfstedentochtroute.

1e dag: met de auto naar Sint Nicolaasga, logeren bij Wijndomein De Heidepleats (1 nacht)

2e dag: met de auto naar Aldtsjerk, dagje varen met een electrosloep, logeren bij Het Woudhuisje (3 nachten)

3e dag: met de auto naar Burgum, dagje sauna c.q. wellness bij Leeuwerikhoeve – Thermen & Beauty

4e dag: met de auto naar en wandelen in Oentsjerk en Dokkum

5e dag: per auto naar Nationaal Park Alde Feanen en Leeuwarden, daarna naar It Heidenskip om te logeren bij De Wolvetinte (3 nachten)

6e dag: bij goed weer ga naar Sneek en IJlst, of bij slecht weer neem een dagje rust

7e dag: met elektrische fiets vanuit Workum naar Hindelopen, Stavoren, Balk en Koudum (ca. 62 km)

8e dag: met de auto naar Sloten en Harlingen en daar rondwandelen, logeren bij B&B Elfstedenstate in Easterein (1 nacht)

9e dag: met de auto naar Bolsward en Franeker en daar wandelen en varen

De Martenastins in Franeker Friesland Elfstedentocht
De Martenastins in Franeker

Mocht je krap in de tijd zitten, dan kun je bijvoorbeeld:

  • Harlingen, Bolsward en Franeker in één dag doen (met de auto)
  • Dagje sauna, NP Alde Feanen en/of Stania State in Oentsjerk skippen
  • De wijngaarden skippen mocht je dat niet interesseren

Wijndomein De Heidepleats (dag 1)

Deze wijngaard in het Friese Sint Nicolaasga had nog maar één nachtje beschikbaar in de grote boerderij, dus we grepen onze kans. Wijn direct bij de boer, ik houd er van! We bleven slapen in deze prachtige boerderij en genoten van de Vespers wijn.

Meer over ons bezoek aan deze prachtige boerderij uit 1884 mét wijngaard en B&B lees je in het artikel Wijndomein De Heidepleats in Sint Nicolaasga: Friese wijngaard met B&B.

Wijndomein De Heidepleats wijnen wijngaard
Wijndomein De Heidepleats

Varen vanaf Aldtsjerk (dag 2)

Een stuk van de Elfstedentochtroute varen, dat leek ons wel tof. Op zoek naar een elektrische sloep, want die zijn zo lekker stil en laag genoeg om onder vrijwel alle bruggen op de route door te varen. De hele Elfstedentocht varen zonder ervaring leek ons wat te veel van het goede. Vandaar dat we ervoor kozen om een dag te gaan varen, kijken hoe het bevalt.

We huurden een electrosloep vanaf Aldtsjerk, aan de noordoostzijde van de Elfstedentocht. Uiteindelijk besloten we om alleen oostelijke helft van de Noordelijke Elfstedentochtvaarroute te varen. De gehele Noordelijke Elfstedentochtvaarroute bleek toch wat te ambitieus voor één dag. We hebben in ieder geval ontzettend genoten! Met de boot varen in Friesland gaan we zeker nog eens doen.

Alles over deze vaardag kun je lezen in het artikel Noordelijke Elfstedenvaarroute met elektrosloep vanaf Aldtsjerk.

Tegeltjesbrug ter hoogte van Gytsjerk Noordelijke Elfstedenvaarroute
Tegeltjesbrug ter hoogte van Gytsjerk

Gytsjerk

Na de boottocht was het tijd om in te checken bij onze tweede accommodatie van onze Elfstedentochtroute: Het Woudhuisje in Gytsjerk (Giekerk). Een deel van deze prachtig opgeknapte boerderij met ruime tuin erom heen wordt verhuurd als accommodatie.

Vanwege de Coronamaatregelen die op dat moment golden, hadden we het rijk alleen. Zeer complete keuken, badkamer, slaapkamer, zitje buiten, top! ’s Avonds lieten we Pizzeria Il Porto Gytsjerk bij de accommodatie eten bezorgen. We verbleven hier 3 nachten.

Accommodatie Het Woudhuisje in Gytsjerk Friesland Elfstedentocht
Onze accommodatie Het Woudhuisje in Gytsjerk

Sauna LeeuwerikHoeve (dag 3)

De volgende dag was er regenachtig weer voorspeld en waren we wel toe aan een relax dagje. Al langere tijd stond Sauna LeeuwerikHoeve in Burgum op mijn verlanglijstje om eens heen te gaan. En daar kregen we geen spijt van! Ik heb er een nieuwe favoriete sauna in Nederland bij. Uiteindelijk viel het reuze mee met het weer die dag, maar we hebben hier echt even genoten samen.

Sauna LeeuwerikHoeve, of Thermen & Beauty LeeuwerikHoeve zoals ie officieel heet, is niet te groot, niet te klein, totaal niet massaal, heerlijk relax, mooie setting, heeft vriendelijk personeel en lekker eten. Alles is vrij nieuw, elektrisch laadpunt voor auto’s. Er zijn ook zogenaamde aufguss sessies en behandelingen mogelijk. Met de auto slechts 16 min van Gytsjerk en 18 min van Leeuwarden, dus perfect!

Sauna Leeuwerikhoeve in Burgum nabij Leeuwarden in Friesland
Sauna LeeuwerikHoeve in Burgum
Thermen & Beauty Leeuwerikhoeve Burgum sauna kruidenbad
Ontspannen in het kruidenbad

Oentsjerk (dag 4)

Wij kregen de tip om te gaan wandelen bij Stania State in Oentsjerk, zo’n 3 km ten noorden van Aldtsjerk. Rondom Stania State, waarvan de geschiedenis teruggaat naar de 16e eeuw, ligt het fraaie Stania Park. Geen onderdeel van de Elfstedentocht, maar wel dichtbij en ik kan het niet laten dit unieke landgoed toch even te benoemen. Adres: Rengerswei 98b in Oentsjerk.

Slingerpaadjes, eeuwenoude bomen, waterpartijen, weilanden, statige lanen en koepeltjes… Stania State is werkelijk één van de mooiste landgoederen van Nederland. Hier leven o.a. ransuilen en andere, vrolijk tjirpende vogels. We hebben een paar uur rondgewandeld, inclusief het It Fryske Gea natuurreservaat er achter, dat bekend staat als Grikelân en Turkije. Daarna genoten we van een goed verzorgde lunch bij de brasserie van Stania State.

Stania State in Oentsjerk wandelbrug met twee bomen
Op het bruggetje van Stania State
Grikelân en Turkije Stania State Oentsjerk It Fryske Gea Friesland wandelen
It Fryske Gea natuurgebied Grikelân en Turkije

Dokkum

In de middag zijn we naar Dokkum gegaan. Met de boot vanuit Aldtsjerk en Burdaard op dag 2 vonden we Dokkum net even te ver varen. Vandaar dat we besloten deze historische stad, keerpunt van de Elfstedentocht, apart met de auto te bezoeken. Vanuit NP Alde Feanen is Dokkum zo’n 25 min rijden met de auto.

We parkeerden onze auto in de buurt van de Bonifatiuskapel en bezochten het Bonifatiuspark.

Bonifatiuspark Dokkum beeld man
Bonifatiuspark
Maria en Jezus mozaïek Bonifatiuspark Dokkum
Mozaïek in het Bonifatiuspark

Daarna liepen we richting De Dijk en de Diepswal in het centrum van Dokkum. Hier kun je mooi op het terras zitten bij één van de restaurants en cafés, die uitkijken op Het Grootdiep, o.a. bij Maallust. Op en rondom de Hoogstraat en Gasthuisstraat vind je leuke winkeltjes. De IJsfontein staat op de Markt. Leuke huisjes kijken bij Parkstergracht. Dokkum moet je zeker niet overslaan als je de Elfstedentochtroutre doet.

Foto genomen vanaf De Dijk in Dokkum
Foto genomen vanaf De Dijk in Dokkum
Roofvogels met Bonifatius tekst Woudpoortbrug Dokkum
Woudpoortbrug

NP Alde Feanen (dag 5)

Voor wie er nog nooit van gehoord heeft: Alde Feanen is een Nationaal Park in Zuidoost Friesland. Het ligt op zo’n 20 min rijden vanaf Gytsjerk. Bij Hotel Princenhof in Earnewâld kun je niet alleen slapen, maar ook heerlijk vertoeven op het terras direct aan het water. Mooi bootjes kijken terwijl je aan een kopje koffie of thee met appeltaart zit, of later op de dag wellicht een biertje of een wijntje.

De natuur en wateren van Nationaal Park Alde Feanen bieden uitstekende recreatiemogelijkheden. Bijvoorbeeld voor wandelen, fietsen, varen, suppen, kanoën, etc. Het huren van een electrosloep kost hier € 30 (ma-vr) of € 35 (za-zo) per uur. Aan de overkant ligt o.a. een camping. Ondanks de bewolking en het feit dat Nationaal Park Alde Feanen geen onderdeel is van de Elfstedentocht, hebben we genoten van deze ochtend.

It Wiid Alde Feanen Friesland
Varen en kamperen bij It Wiid, NP Alde Feanen
Princenhof Alde Feanen Friesland
Bootjes kijken bij Princenhof

Leeuwarden

In de middag zijn we naar Leeuwarden (Fries: Ljouwert) gegaan, de hoofdstad van de provincie Friesland. Deze levendige studentenstad hadden we al vanaf het water mogen bewonderen, maar wilden deze graag verder verkennen. Je kunt hier overigens gerust een heel weekend spenderen.

Leeuwarden is het start- en eindpunt van de Elfstedentocht en zeker een bezoek waard. Ik kan er zo een heel artikel over schrijven, maar hier mijn 10 tips voor een bezoek aan Leeuwarden:

  1. Blokhuispoort is een oude gevangenis waar nu o.a. Alibi hostel, restaurants en galeries in gevestigd zijn. Eetlokaal Proefverlof heeft een mooi terras aan het water.
  2. De Prinsentuin is een prachtig stadspark, waar je zeker een rondje moet gaan wandelen.
  3. Vanaf de Achmeatoren (114m) heb je een geweldig uitzicht over de stad. Informeer vooraf bij VVV Stadsregio Leeuwarden of je een ticket kunt kopen (entree € 3 p.p.).
  4. Voor borrel en diner kun je het beste terecht op het terras van De Walrus, tussen de locals. Aan de Nieuwestad (gracht) zitten ook een aantal gezellige cafés en restaurants met terras.
  5. De Waag, Stadspaleis Princessehof, het Stadhuis, Blokhuispoort, Nieuwe Stadsweeshuis, Nieuw Sint Anthony Gasthuis, Oldehove, Bonifatiuskerk en de Grote of Jacobijnerkerk zijn voorbeelden van fraaie architectuur in de stad. Het Fries Museum zit in een modern gebouw.
  6. Uiteraard zijn er in Leeuwarden ook veel winkels te vinden. Bij o.a. Ut Streekie en Drankenspeciaalzaak Jelle kun je leuke regionale en lokale producten en souvenirskopen.
  7. Overweeg deze 2-uur durende stadstour door Leeuwarden met gids. De NS-wandeling Leeuwarden is ook een aanrader (6,5 tot 12,5 km).
  8. Er is veel mooie street art te vinden in Leeuwarden. Iedere zondag om 14:00 uur is er een gratis Street Art Free Tour (vooraf aanmelden) of schaf tegen een kleine vergoeding een Street Art Tour Map Leeuwarden aan (PDF).
  9. Parkeren doe je bij De Klanderij, dat vol toffe street art zit, maar let op: gesloten op zondag. Of anders kun je parkeren bij Parkeergarage Hoeksterend (bij de Jumbo) voor € 2 per uur.
  10. De finish van de Elfstedentocht bevindt zich aan de Bonkefeart (buiten het stadscentrum).
Stay Patient and Trust Your Journey Mr Woodland street art Leeuwarden Parkeergarage De Klanderij
‘Stay Patient and Trust Your Journey’ street art
Blokhuispoort is een voormalige gevangenis in Leeuwarden Elfstedentochtroute
Blokhuispoort is een voormalige gevangenis in Leeuwarden

It Heideskip

Aan het eind van de dag reden we vanuit Leeuwarden (45 km) naar onze volgende accommodatie: De Wolvetinte in It Heideskip, een gehucht ten zuidoosten van Workum. Eigenaren Tryntsje van der Wal en Harry van der Velde zaten ons al op te wachten. Zij hebben deze boerderij – één van de hoogste van heel de provincie Friesland – in 2017 gekocht. Achteraf bleek in het verleden familie van Tryntsje hier te hebben gewoond. We verbleven hier 3 nachten.

Het stel woont in een geheel nieuw gebouwd appartement boven aan de voorkant van de woning, met uitzicht over Fluessen. De accommodatie zit in een ouder deel achter in de boerderij. We kregen een rondleiding, inclusief stallen, bedstee, mini museum, zwemvijver en een schattig nestje kittens, plus een welkomstdrankje. De volgende dag regende het pijpenstelen en genoten we van het ruimte appartement met ouderwetse sfeer, de rust en wijds uitzicht. Er is een keuken, ontbijt is mogelijk.

Zwemvijver met uitzicht bij De Wolvetinte in It Heideskip
Zwemvijver met uitzicht bij De Wolvetinte
Slaapkamer in De Wolvetinte in It Heideskip Elfstedentochtroute
De grote slaapkamer in De Wolvetinte

Sneek (dag 6)

Zeker bij mooi weer zou ik je aanraden deze dag te gebruiken om Sneek of IJlst te bezoeken. Beiden zijn onderdeel van de Elfstedentochtroute. Sneek (Fries: Snits) bruist en is een walhalla voor waterspotters. Zeker ’s zomers tijdens de Sneek Week, dat jaarlijks de eerste vrijdag van augustus van start gaat.

De Waterpoort is een architectonisch hoogstandje, een Rijksmonument, evenals het stadhuis van Sneek. Het Fries Scheelpsvaart Museum bevindt zich in Sneek. Restaurant tips voor Sneek: Stoof, Proeflokaal, Markt23 en Lokaal 55. Weduwe Joustra verkoopt mooie lokale producten.

De Sneker Waterpoort over de Hoogendsterpijp in Sneek Elfstedentochtroute
De Waterpoort in Sneek (foto: Dassel)

IJlst

IJlst is misschien wel de minst bekende plaats van de Elfstedentochtroute. De tuintjes aan de rivier de Ee zijn bepalend voor het stadsgezicht en typisch voor IJlst. Tussen de zogenaamde overtuin en het huis loopt de straat. De eerste zaterdag van juni vindt jaarlijks de Overtuinenfair hier plaats.

De fontein in IJlst is een kunstobject met bloemen, nabij houtzaagmolen De Rat. Houtstad IJlst is tegenwoordig een museum. Je kunt ook suppen tussen IJlst en Sneek (3 uur). Sla IJlst niet over want het is een leuk plaatsje om op een mooie dag doorheen te wandelen.

De overtuinen aan de Ee in IJlst Elfstedentochtroute Friesland
De overtuinen aan de Ee in IJlst (foto Reine Smallenbroek)

Fietsen vanaf Workum (dag 7)

Op zo’n 8 km van It Heideskip ligt Workum, één van de 11 plaatsen van de Elfstedentocht. Een mooi authentiek Fries dorp met zo’n 4500 inwoners. Je vindt hier o.a. het museum van Jopie Huisman (entree € 9,75), een Friese meesterschilder (1922-2000).

De gehele Elfstedentochtroute fietsen is zo’n 250 km. Dat leek ons wat te veel van het goede. Eén dag een stuk van de Elfstedentocht fietsen is ook prima. We huurden twee elektrische fietsen en begonnen aan een mooie fietstocht van zo’n 62 km van Workum naar Hindeloopen, Stavoren, Balk en Koudum.

Terras aan het water in Workum Majestic Elfstedentochtroute
Terras aan het water in Workum

Fietsknooppunten Elfstedentochtroute:

  • Vanuit Workum: 17 – 22 – 20 – 21 – 19 – 96 Hindeloopen
  • 97 – 84 – 60 – 98 Stavoren
  • 98 -60 – 01 – 02 – 08 – 07 – 13 – 14 -17 – 18 – 19 – 28 – 85 – 29 Balk
  • 33 – 34 – 35 – 80 – 09 – 10 – 11- 94 Koudum
  • 95 – 19 – 20 – 22 – 17 Workum

Hindeloopen

In het pittoreske dorp Hindeloopen heb je een leuk, kneuterig Schaatsmuseum. Opgericht in 1983, tegenwoordig trekt het zo’n 20.000 bezoekers per jaar en is het dagelijks geopend (10:00-18:00 uur, ’s zomers wat langer). Er is veel te zien en lezen over de Elfstedentocht, maar bijvoorbeeld ook schaatsen uit Japan. De souvenirwinkel verkoopt o.a. Hindelooper schilderkunst. En in het restaurant met terras aan het water kun je o.a. lekkere pannenkoeken eten.

Een stadswandeling met gids is in Hindeloopen een aanrader. Zo hoor je het dorpsverhaal van Ame Gijs (Oma Gijs), wat kinderen moest behoeden voor de verdrinkingsdood. Plus verhalen over de schaatser die de Elfstedentocht stempelpost miste, de 2e Wereld Oorlog, truien breien voor zeemannen en hoe een dappere hond het leven van zijn toekomstige baas redde.

Hindeloopen heeft maar liefst 17 bruggen. Kom je met de auto naar Hindeloopen, dan kun je het beste parkeren bij De Mekúljes. Zie Google Maps voor ‘Hindeloopen Gratis Parkeerplaats’. Daar zijn ook vier elektrische oplaadpunten. En wist je trouwens dat ze in Hindeloopen ook een Kalverstraat hebben, net als in Amsterdam? Tussen Hindeloopen en Amsterdam waren vroeger veel zakelijke connecties.

De sluis en het Sylhús zijn kenmerkend voor Hindeloopen Elfstedentocht
De sluis en het Sylhús zijn kenmerkend voor Hindeloopen
Het Schaatsmuseum van Hindeloopen Elfstedentochtroute
Het Schaatsmuseum van Hindeloopen is lekker kneuterig

Stavoren

Net als Hindeloopen is Stavoren (Fries: Starum) één van de 11 plaatsen van de Elfstedentochtroute. We bezochten de fontein en aten een portie kibbeling. In Stavoren wonen nog geen duizend mensen. Een paar keer per dag vertrekt hier in het seizoen de boot naar het prachtige Enkhuizen, aan de andere kant van het IJsselmeer.

Even pauze houden bij de fontein van Stavoren Elfstedentochtroute
Even pauze houden bij de fontein van Stavoren

Balk

Balk is niet één van de 11 plaatsen van de Elfstedentochtroute, maar wel erg leuk om te bezoeken. Zo’n 4.000 inwoners, wat restaurants en winkeltjes, veel meer stelt het niet voor – klein maar fijn!

Er hangt een prettig sfeertje in het dorp. We hebben wat gedronken bij It Buterhûs, wat ook een B&B is. Al nippend aan de thee kijk je uit over het water, waar diverse bootjes en kano’s voorbij komen.

Gezelligheid op de terrassen in Balk Friesland Elfstedentochtroute
Gezelligheid op de terrassen in Balk
Woningen aan de Raadhuisstraat in Balk
Woningen aan de Raadhuisstraat

Elfstedenfietstocht

Al met al toch een mooie maar toch best nog een pittige fietstocht voor één dag (ca. 62 km op de teller). Sloten was net even te ver voor vandaag met de fiets, morgen weer een dag van onze Elfstedentochtroute.

Eenmaal terug in Workum hebben we de fietsen weer ingeleverd. Vervolgens – moe maar voldaan – een hapje en een drankje bij Majestic, waar vanuit je op het terras mooi uitkijkt op de brug. Proost!

Sloten (dag 8)

De volgende dag hebben we eerst vestingstad Sloten (Fries: Sleat) bezocht, wat de vorige dag met de fiets net te ver was. Met slechts 715 inwoners is Sloten de kleinste van de 11 Elfstedentocht plaatsen. Sloten is ontstaan in de 13e eeuw en heeft talrijke mooie authentieke panden en romantische bruggetjes. Wat mij betreft, naast Hindeloopen, is Sloten één van de mooiste plaatsen van de Elfstedentochtroute.

Je hebt geen volle dag nodig om Sloten te bekijken, maar het is zeker de moeite waard om doorheen te wandelen. De fontein in Sloten is een slordige stapel emmers, jerrycans en teilen met daar bovenop een jongen en een meisje, die een kievit in haar hand houdt. De Kievit is een bedreigde diersoort in Friesland.

Tip: Het Historisch Kijkfeest wordt op 11 juni 2022 gehouden, een event rondom de Slag om Sloten.

Op de brug van de Dubbelstraat in Sloten Friesland Elfstedentocht
Op de brug van de Dubbelstraat in Sloten
Monumentale panden aan de Voorstreek in Sloten
Monumentale panden aan de Voorstreek in Sloten

Harlingen

Harlingen heeft veel meer te bieden dan ik van te voren had gedacht. Veel mensen rijden er alleen simpelweg doorheen voor de boot richting Terschelling of Ameland, zonde! Harlingen is een bruisend stadje vol nautische verhalen. Prachtige monumentale pakhuizen, leuke kleine winkeltjes, knusse sfeer en vriendelijke inwoners. Harlingen heeft twee parken en een Engelse tuin.

Na een fijne wandeling aan het strand of door het stadscentrum, ga wat lekkers eten en drinken. Tip: Grand Cafe Levels en Eetcafé Nooitgedagt. Bij het Brouwdok worden lokale biertjes gebrouwen. Restaurant ’t Havenmantsje staat in de Michelingids. De Tall Ship Races Harlingen 2022 vinden plaats van 14 t/m 17 juli. De jaarlijkse kerstmarkt vindt plaats op de Zoutsloot.

Kortom, sla Harlingen zeker niet over in je Elfstedentochtroute. Mocht je in Harlingen willen blijven slapen, dan kun je dat hier op verschillende bijzondere plekken doen, zoals: Vissersboot Langenort, Reddingsboot Harlingen Boat, Slapen in een Trechter of Vuurtoren Harlingen.

Het strand en de haven van Harlingen Elfstedentocht
Het strand en de haven van Harlingen
Eetcafé Nooitgedagt in Harlingen Elfstedentocht
Eetcafé Nooitgedagt in het centrum

Wijngaard Op Joarum

Wijngaard Op Joarum ligt in Kubaard aan de rand van een voormalige terp, in het hart van het open Friese kleiweidegebied, waar zon en wind vrij spel hebben. Op Joarum is een zusterlocatie van Wijngaard De Kaap, dat in Nietap, aan de grens van Groningen en Drenthe ligt. Eigenaren Chantal Heeg en Simon Somers hebben daar nog een wijngaard én accommodatie met 2 hectare land erbij.

De Grutto 2020 van 90% Solaris, 5% Sauvignon Gris en 5% Johanniter is mijn favoriet van Op Joarum. De wijnen hebben allemaal een vogelnaam en een aantal een paars label. Ik zie een match!

De wijngaard van ongeveer een halve hectare in Kubaard hebben zij in 2014 overgenomen van de vader van Chantal. Er staan zo’n 1500 planten van 4 druivensoorten: Cabernet Cortis, Regent, Solaris en Johanniter. Je merkt aan de wijnen dat Simon expertise heeft opgebouwd en niet onbelangrijk: lef heeft. Hij durft dingen uit te proberen en met verbluffend goed resultaat! Erg leuk. Wijnproeverijen vinden veelal in Nietap plaats, maar voor groepen zijn ook mogelijkheden in Kubaard.

Winterse aanblik van de wijngaard Op Joarum Elfstedentochtroute
Winterse aanblik van de wijngaard Op Joarum
Wijnproeven bij Op Joarum wijngaard Kubaard
Wijntjes proeven bij Op Joarum wijngaard Kubaard

Easterein

Wij sliepen één nacht bij B&B Elfstedenstate in het dorp Easterein. Dat ligt tussen Bolsward en Franeker in. Wat een toffe, stijlvolle accommodatie! Je kunt hier een losse kamer huren bij de B&B (ontbijt optioneel), of het geheel als appartement met drie slaapkamers (Leeuwarden, Sneek en Workum), waaronder één kamer met bedstee. Het is super sfeervol ingericht en eigenaresse Catharina heeft veel tips voor de Elfstedentocht. Erg leuk!

Voor het diner hebben wij die dag gegeten bij restaurant Bergsma Easterein en dat was super! Het is 3x struikelen vanaf de B&B, dus ideaal gelegen, midden in het dorp. Met mooi weer kun je op het terras zitten. ’s Avonds en bij kouder weer zit je binnen, waar het gezellig is ingericht met allerlei oude foto’s en snuisterijen, zonder dat het rommelig is. Reserveren is aan te raden, want locals komen hier vanuit de hele regio naartoe.

Het mooie pand van Elfstedenstate B&B en Elfsteden trips in Easterein
Het mooie pand van Elfstedenstate B&B in Easterein
De sfeervolle kamer Sneek bij B&B Elfstedenstate Elfstedentocht
De sfeervolle Sneek kamer

Bolsward (dag 9)

Op de laatste dag bezoeken we Bolsward en Franeker. Hanzestad Bolsward is één van de Elfstedentochtroute plaatsen én de thuishaven van Berenburg. Het stadhuis van Bolsward is prachtig en de deels afgebrande Broerekerk is een bezoek waard. De vleermuis die daarvoor staat is één van de fonteinen, die in de winter helaas uit staan.

Bij looierij Van Buren koop je de mooiste vachten en kleden. We hebben ook een stukje gevaren met Sloepverhuur Bolsward. In ons geval door de grachten van het stadscentrum, maar als je de hele dag de tijd hebt, kun je ook de natuur in de omgeving verkennen.

Ben je zelf met de boot naar Bolsward gekomen? Aan de Snekervaart heb je ook een marrekrite ligplaats. Bij kruispunt Stoombootkade ga de Kruswetter in, vaar onder de A7 door, en dan kom je op de Snekervaart terecht.

Genieten op het water van Bolsward Elfstedentocht
Genieten op het water van Bolsward
Het prachtige stadhuis van Bolsward Elfstedentocht Friesland
Het prachtige stadhuis van Bolsward

Franeker

In Franeker is o.a. het wetenschappelijk georiënteerde museum Koninklijk Eise Eisinga Planetarium de moeite waard om te bezoeken. Er zijn wel veel trappen en smalle gangetjes, dus niet heel toegankelijk voor mindervaliden. Tegenover het Planetarium ligt het fraaie stadhuis van Franeker. Museum Martena zit ook in een mooi authentiek gebouw in de stad.

In het centrum van Franeker vind je diverse leuke winkels en restaurants, zoals de Poort van Franeker. Bij Bakkerij Siesling aan de Voorstraat haal je de lekkerste verse, typisch Friese oranjekoeken. Die hebben vaak roze glazuur, maar heten zo vanwege de snippers sinaasappelschil die erin verwerkt zijn. We parkeerden gratis aan de Hertog van Saxenlaan in Franeker.

Franeker was alweer de laatste stop van onze alternatieve Elfstedentocht. We hebben er erg van genoten, lekker de toerist in eigen land uithangen. Friesland is prachtig, wij komen zeker vaker terug!

Koninklijk Eise Eisinga Planetarium
Koninklijk Eise Eisinga Planetarium

Voor fotografieliefhebbers is de Tempel van Ids in Marrum met zonsondergang een additionele aanrader.

Wat kost 1,5 week Elfstedentocht

  • Overnachting Wijndomein De Heidepleats inclusief ontbijt en wijnfles naar keuze EUR 75 p/n
  • Verhuur 8-persoons electrosloep 1 dag vanaf Aldtsjerk EUR 135
  • Overnachting Het Woudhuisje exclusief ontbijt EUR 82,50 p/n x 3
  • Dagje sauna entree 2 personen exclusief eten, drinken en behandelingen EUR 67
  • Verhuur 2-persoons kano NP Alde Feanen Hollema Earnewâld EUR 16
  • Overnachting De Wolvetinte exclusief ontbijt EUR 97,50 p/n x 3
  • Verhuur elektrische fiets Fytsmakerij Scheltema EUR 22,50 per fiets + EUR 25 borg per fiets
  • Overnachting B&B Elfstedenstate exclusief ontbijt EUR 107 p/n x 2

Totaal ca. € 495 per persoon exclusief eten, drinken en brandstof. Voor eten en drinken (combinatie uiteten en zelf koken) waren we ongeveer EUR 400 kwijt. De accommodatie bij Het Woudhuisje en De Wolvetinte hadden allebei een eigen keuken, waardoor geserveerd ontbijt niet nodig was.

Kaart Elfstedentochtroute & meer

Deze kaart bevat plaatsen en plekjes die in dit artikel genoemd worden (en meer). Deze is ‘smartphone vriendelijk’; je kunt ‘m gemakkelijk gebruiken via de app Google Maps. Klik op de pictogram linksboven om het menu te openen en de categorieën te kunnen zien. Om de kaart aan te passen aan je eigen voorkeuren en interesses, (de)selecteer een categorie. Via Google Drive kun je de kaart kopiëren naar jouw eigen My Google Maps account.

Heb jij de Elfstedentocht al eens gedaan, of wil je die gaan doen? Ik hoop dat je dit artikel interessant en nuttig vond. Laat gerust een vraag, additionele tip of andere reactie achter onderaan dit artikel.

Geen zin of tijd om alles zelf te regelen voor jouw Elfstedentocht? Neem dan contact op met Elfstedentrips.

Op deze website vind je nog meer artikelen over Friesland:

Doen We


Dit artikel bevat zogenaamde ‘affiliate links’. Het kost jou niets extra wanneer je via zo’n affiliate link iets bestelt of boekt! Affiliate partners belonen mij met een kleine commissie voor het maken van nuttige connecties tussen kopers en hun service of product (die ik aanraad op basis van persoonlijke ervaring, anders zet ik het er niet in). Dit helpt om de kosten van deze website te dekken. Zie het als een compliment voor mijn werk. Voor meer informatie kijk hier.

Laatst bijgewerkt op 02/04/2023 door Elisa Flitter Fever

Deze artikelen vind je misschien ook leuk

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

error: Content is protected !!